سقوط بی‌سروصدای یارانه ۱۰ میلیون نفر: حذف ناگهانی ثروتمندان از سفره انقلاب!

افزایش یک میلیون نفری در دهک‌های پایین

بررسی آمارهای منتشر شده نشان می‌دهد که تعداد افراد در سه دهک ابتدایی درآمدی از 27 میلیون و 687 هزار نفر در اسفند 1403 به 28 میلیون و 772 هزار نفر در آبان 1404 افزایش یافته است. این بدان معناست که در این مدت، بیش از یک میلیون نفر به پایین‌ترین دهک‌های یارانه‌ای اضافه شده‌اند.

کاهش 8.8 میلیونی در دهک‌های بالا

در مقابل، جمعیت دهک‌های 4 تا 9 از 50 میلیون و 759 هزار نفر به 41 میلیون و 874 هزار نفر کاهش یافته است. این کاهش جمعیتی معادل 8 میلیون و 884 هزار و 183 نفر است که یارانه آنها قطع شده است. این اقدام در راستای حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی (دهک‌های 8 تا 10) صورت گرفته است.

معیارهای تعیین دهک‌های درآمدی

احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، معیار وزارتخانه متبوعش برای تعیین سه دهک با درآمد بالا را بر اساس "درآمد" اعلام کرده است. وی توضیح داد که برای یک خانواده سه نفره با مالکیت مسکن، درآمد ماهانه 30 میلیون تومان منجر به قرارگیری در دهک هشتم و حذف یارانه می‌شود. این رقم برای خانواده‌های اجاره‌نشین 42 میلیون تومان تعیین شده است. تعیین دهک درآمدی با استفاده از اطلاعات هویتی، نیروی انتظامی، بیمه‌ها، بانک مرکزی و بورس انجام شده و در صورت اعتراض، اطلاعات دقیق از بانک مرکزی اخذ می‌شود.

تأثیر حذف یارانه بر معیشت

منابع حاصل از حذف یارانه دهک‌های پردرآمد، صرف پرداخت کالابرگ و حمایت از دهک‌های پایین‌تر خواهد شد. آمارهای مرکز آمار ایران نشان می‌دهد سهم یارانه نقدی از کل درآمد خانوار در دهک‌های بالا بسیار ناچیز است، به طوری که در دهک دهم این سهم تنها 1.5 درصد است. این در حالی است که در دهک اول، یارانه نقدی 12.1 درصد از درآمد خانوار را تشکیل می‌دهد.

روند تغییرات تعداد یارانه‌بگیران

آمارها نشان می‌دهد که در شهریور ماه سال 1403، حدود 78 میلیون و 400 هزار نفر یارانه دریافت می‌کردند. اما با آغاز روند حذف یارانه‌بگیران از اواخر سال گذشته، این تعداد به 70 میلیون و 600 هزار نفر در آبان ماه امسال کاهش یافته است. در مجموع، حدود 7 میلیون و 799 هزار نفر از تعداد کل یارانه‌بگیران کاسته شده است.

صرفه‌جویی ارزی در بودجه

کاهش تعداد یارانه‌بگیران منجر به صرفه‌جویی قابل توجهی در بودجه کشور شده است. با فرض میانگین یارانه 306 هزار تومان برای هر نفر، کاهش حدود 7.8 میلیون نفری، بیش از 2 هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی در بودجه را به دنبال داشته است.

چالش‌های آماری در نظام یارانه‌ای

کارشناسان معتقدند که ضعف آماری در نظام پرداخت یارانه‌ها وجود دارد. ملاک قرار دادن صرف تراکنش‌های بانکی برای طبقه‌بندی افراد در دهک‌های درآمدی کافی نیست و عواملی مانند مالکیت مسکن، املاک و خودرو نیز باید مد نظر قرار گیرد. معاملات وکالتی و عدم ثبت سند رسمی برای برخی املاک، بر دقت پایگاه رفاه و تصمیم‌گیری‌های حمایتی تأثیرگذار است. در بلندمدت، حرکت به سمت نظام مالیاتی جامع و ایجاد پایگاه داده دقیق برای تعیین عادلانه مالیات و یارانه ضروری است.