مهلت یک ساله سازمان ملل: ضرب‌الاجل اصلاح ناترازی یا پایانی بر سکوت؟
بانک مرکزی با الزام موسسه ملل به رعایت مقررات، گامی دیگر در جهت شفافیت سهامداری و اصلاح نظام بانکی برداشت.
بانک مرکزی: مؤسسه ملل یک سال برای اصلاح فرصت دارد؛ در غیر این صورت وارد فرآیند گزیر می‌شود.
آغاز فصل جدید نظارت هوشمند با سامانه «سین»
محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی، از آغاز فصلی تازه در نظارت هوشمند و شفافیت شبکه بانکی خبر داد و گفت: نظام بانکی اگر نتواند نقش خود را در تأمین مالی ایفا کند، کشور قابل اداره نخواهد بود، چرا که تمامی چرخه‌های مالی داخلی و خارجی بر دوش بانک‌ها قرار دارد.
سامانه «سین»؛ ابزار نوین شناسایی و مهار تخلفات
فرزین با اشاره به ماهیت فناورانه سامانه یکپارچه نظارت (سین)، اظهار داشت: این سامانه بر پایه داده‌های لحظه‌ای و منطبق بر فناوری‌های نوین و هوش مصنوعی طراحی شده است و قابلیت شناسایی و مهار تخلفات در لحظه وقوع را دارد. وی افزود: دامنه نظارت در قانون جدید بانک مرکزی از بانک‌ها فراتر رفته و تمامی اشخاص مرتبط با عملیات پولی در محدوده نظارت مستمر قرار گرفته‌اند تا ثبات پولی و مالی کشور تضمین شود.
سه محور اصلاح نظام بانکی
رئیس‌کل بانک مرکزی، اصلاح نظام بانکی را بر مبنای سه محور اصلی اعلام کرد:
- تخصصی‌سازی بانک‌ها: طبقه‌بندی بانک‌ها در شش گروه شامل بانک جامع، توسعه‌ای، تخصصی، قرض‌الحسنه، تجاری و سرمایه‌گذاری.
- شفاف‌سازی ساختار سهامداری: طراحی سامانه‌ای ویژه برای شناسایی دقیق سهامدار واقعی هر بانک و میزان سهم او. بانک مرکزی اعلام کرده است که در صورت قانونی بودن فرد، تا ۳۳ درصد سهام بانک به او واگذار خواهد شد، اما او باید پاسخگوی عملکرد بانک باشد.
- پایان بنگاه‌داری پنهان: الزام بانک‌ها به واگذاری سریع دارایی‌های غیرضروری و فعالیت‌های خارج از حد مجاز. در غیر این صورت، بانک مرکزی دارایی‌های آن‌ها را طبق قانون و زیر قیمت بازار تملک خواهد کرد.
اصلاح ساختار سهامداری دولت و بانک‌های ناتراز
فرزین به ناترازی برخی بانک‌های دولتی اشاره کرد و خواستار مشخص شدن تکلیف این بانک‌ها در قانون بودجه سال آینده از سوی دولت و مجلس شد. وی تأکید کرد که قانون بانک مرکزی میان بانک‌های دولتی و خصوصی تفاوتی قائل نیست و همه موظف به رعایت مقررات واحد هستند.
شمولیت مالی و تمرکززدایی از منابع تهران
رئیس‌کل بانک مرکزی بر تضمین دسترسی عادلانه مردم سراسر کشور به خدمات بانکی تأکید کرد و از تمرکز ۶۰ درصد منابع بانکی در تهران انتقاد نمود. او اعلام کرد که برای رفع این عدم توازن، اختیارات شعب استانی افزایش یافته و شرکت‌های مستقر در شهرستان‌ها موظف به نگهداری منابع خود در همان استان برای پرداخت مالیات در همان منطقه هستند.
گزیر بانک آینده؛ گزارش شفاف ماهانه به مردم
فرزین درباره بانک آینده اظهار داشت: این بانک رسماً وارد فرآیند «گزیر» شده و هیئت سه‌نفره‌ای مأمور ارزش‌گذاری و واگذاری بیش از ۳۵۰ دارایی شناسایی‌شده این بانک شده‌اند. وی افزود: هفت کمیته تخصصی برای تعیین تکلیف کارکنان، سپرده‌گذاران، سهامداران و دارایی‌ها تشکیل شده و هیئت گزیر موظف است ماهانه به افکار عمومی گزارش دهد.
مهلت یک‌ساله مؤسسه ملل برای اصلاح
رئیس‌کل بانک مرکزی از اجرای ماده ۳۰ قانون بانک مرکزی در مؤسسه ملل خبر داد و توضیح داد: اختیارات هیئت‌مدیره و مجمع این مؤسسه به هیئت‌عالی بانک مرکزی منتقل شده و هیئت سرپرستی با اختیارات کامل مشغول اصلاح ساختار است. وی افزود: مؤسسه ملل یک‌سال مهلت برای اصلاح دارد؛ در غیر این صورت، همانند بانک آینده وارد فرآیند گزیر خواهد شد.
ناترازی؛ از امری طبیعی تا بحران مزمن
فرزین ناترازی در کوتاه‌مدت را امری طبیعی در سطح جهان توصیف کرد و بحران زمانی شکل می‌گیرد که ناترازی مزمن و استمرار یابد. به گفته وی، دو نوع ناترازی، نقدینگی و درآمد-هزینه، وجود دارد که هر دو باید به‌صورت هم‌زمان اصلاح شوند.
«سین»؛ گامی بنیادین به سوی شفافیت و پاسخ‌گویی
رئیس‌کل بانک مرکزی در پایان تأکید کرد: اجرای سامانه یکپارچه نظارت «سین» نه یک رویداد فنی، بلکه گامی بنیادین در گذار نظام بانکی به شفافیت و پاسخ‌گویی است.
