جریمه مالیاتی، ابزار پولسازی نیست! افشاگری از تغییرات انقلابی در نظام مالیاتی
اصلاح رویه‌های مالیاتی با هدف هوشمندسازی، شفافیت و عدالت مالیاتی در تهران توسط سازمان امور مالیاتی
نشست هم‌اندیشی میان سازمان امور مالیاتی و فعالان اقتصادی تهران با هدف بررسی چالش‌ها و اصلاح رویه‌های مالیاتی برگزار شد.
اهمیت همکاری میان نظام مالیاتی و فعالان اقتصادی
سید محمدهادی سبحانیان، رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور، در نشست هم‌اندیشی با فعالان اقتصادی و اصناف تهران، بر اهمیت برگزاری جلسات مشترک میان سازمان امور مالیاتی و فعالان اقتصادی تاکید کرد. وی اظهار داشت که این جلسات نه تنها برای رفع تکلیف، بلکه برای حل مسائل واقعی مودیان مالیاتی و اصلاح رویه‌های نظام مالیاتی کشور برگزار می‌شوند و تجربیات نشان داده است که تصمیمات اتخاذ شده در این جلسات منجر به اصلاح رویه‌ها و بهبود فرآیندها شده است.
اصلاحات ساختاری و زیرساختی در نظام مالیاتی
سبحانیان با بیان اینکه دولت و سازمان امور مالیاتی در سال جاری تلاش کردند سیاست مالیات‌ستانی را بر مبنای واقعیت‌های اقتصادی کشور تنظیم کنند، افزود: با حمایت رئیس‌جمهور محترم و وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی، موفق شدیم برخی اصلاحات ساختاری و زیرساختی را در نظام مالیاتی کشور به سرانجام برسانیم. از جمله دستاوردها، تسهیل فرآیندهای مالیاتی از طریق درگاه‌های وزارتخانه و حرکت به‌سوی شفافیت و قانون‌گرایی است.
حرکت به سوی نظام مالیاتی هوشمند و سیستمی
رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور تاکید کرد: رویکرد نظام مالیاتی کشور، فاصله گرفتن از روش‌های سنتی و حرکت به سوی یک نظام مالیاتی هوشمند و سیستمی است. در نظام سنتی، تفاوت در تشخیص‌ها و تصمیم‌های مأموران گاه به نارضایتی و احساس بی‌عدالتی میان مؤدیان می‌انجامید. هدف ما این است که با بهره‌گیری از فناوری و تحلیل داده، عدالت مالیاتی را در عمل محقق کنیم.
ضرورت همکاری متقابل و شفافیت مودیان
سبحانیان ضمن اذعان به اینکه تحول در نظام مالیاتی کشور نیازمند همکاری متقابل میان سازمان و فعالان اقتصادی است، خاطرنشان کرد: همان‌گونه که ماموریت ما اصلاح فرآیندها و حذف سلیقه‌ها از نظام مالیاتی است، مودیان نیز باید همکاری لازم را در ارایه اسناد و اطلاعات به‌صورت شفاف و سیستمی داشته باشند تا داوری دقیق‌تری در فرآیند تشخیص صورت گیرد.
حل مساله با مشارکت واقعی اصناف و فعالان اقتصادی
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی با تاکید بر لزوم استمرار این جلسات، گفت: هدف از گفتگو و برگزاری جلسات، حل مساله با مشارکت واقعی اصناف و فعالان اقتصادی است. امیدواریم این هم‌افزایی بتواند مسیر اصلاحات را هموارتر و نظام مالیاتی کشور را عادلانه‌تر و کارآمدتر کند.
سبک‌تر کردن تکالیف مالیاتی و کاهش اظهارنامه‌ها
وی با تاکید بر اینکه جلسات مشترک با اصناف فرصتی برای هم‌فکری و تبیین متقابل تکالیف است، افزود: باور ما این است که در حد اختیارات قانونی خود، باید تکالیف مالیاتی اصناف و فعالان اقتصادی را سبک‌تر کنیم. خوشبختانه آمارها نشان می‌دهد که تعداد اظهارنامه‌های دریافتی نسبت به سال قبل تقریبا نصف شده و بیشتر مودیان از ظرفیت تبصره ماده 100 قانون مالیات‌های مستقیم استفاده کرده‌اند که این امر هم به نفع مودیان و هم سازمان بوده و موجب شفافیت و سهولت کار شده است.
سیستمی‌سازی فرآیند بخشودگی جرایم مالیاتی
سبحانیان از اقدام سازمان در سیستمی‌سازی فرآیند بخشودگی جرایم مالیاتی خبر داد و گفت: در گذشته میزان بخشودگی در شعب مختلف متفاوت بود، اما اکنون در حال طراحی سامانه‌ای هستیم که بخشودگی‌ها به‌صورت الکترونیکی و بر اساس ضوابط واحد انجام شود تا مؤدیان با مراجعه حضوری به ادارات مالیاتی مواجه نباشند و از عدالت بیشتری بهره‌مند شوند.
افزایش سقف تبصره ماده 100 و حذف مراجعات حضوری
وی در ادامه اظهار داشت: برای کاهش مراجعات حضوری و تسهیل در فرآیندها، سقف تبصره ماده 100 را نیز افزایش داده‌ایم و برخی اسناد پیش‌فرض را در سامانه لحاظ کرده‌ایم تا مودیان نیازی به حضور در ادارات مالیاتی نداشته باشند. مسیر ما روشن است؛ کاهش پیچیدگی‌ها و حرکت به سمت نظامی ساده، شفاف و هوشمند.
الزام به استفاده از صورت‌حساب‌های الکترونیکی
رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی با اشاره به لزوم اصلاح و به‌روزرسانی بخش‌های اجرایی نظام مالیاتی گفت: یکی از موضوعات مهم پیش‌رو، اجرای تکلیف قانونی مربوط به حذف صورت‌حساب‌های کاغذی برای مودیان مشمول مالیات بر ارزش افزوده است. از تاریخ 1 دی‌ماه، صورت‌حساب‌های کاغذی دیگر اعتبار نخواهند داشت و تنها صورت‌حساب‌های الکترونیکی از طریق سامانه‌های رسمی قابل قبول خواهند بود.
حکمرانی هوشمند در حوزه مالیاتی با همراهی ذی‌نفعان
وی تاکید کرد: سازمان امور مالیاتی در چارچوب قانون عمل می‌کند و هیچ بخش‌نامه‌ای صادر نمی‌شود مگر پس از انتشار عمومی و دریافت نظر کارشناسان و ذی‌نفعان در درگاه سازمان. هدف ما تحقق حکمرانی هوشمند در حوزه مالیاتی است؛ مسیری که تنها با همراهی اصناف، شفافیت داده‌ها و اجرای دقیق قانون ممکن خواهد شد.
جریمه‌ها ابزاری برای تشویق تمکین و ایجاد عدالت مالیاتی
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی در ادامه تأکید کرد: هدف سازمان امور مالیاتی از اعمال جریمه‌ها کسب درآمد نیست، بلکه جریمه ابزاری برای تشویق تمکین مودیان و ایجاد عدالت مالیاتی است.
نگاه غیردرآمدی به جریمه‌ها و تفکیک مودیان
سبحانیان با اشاره به برخی برداشت‌های نادرست در فضای عمومی گفت: برخلاف آنچه گاهی مطرح می‌شود، سازمان امور مالیاتی نگاه درآمدی به جریمه‌ها ندارد. قانون‌گذار جریمه را برای این وضع کرده که تخلف مالیاتی کاهش پیدا کند، نه اینکه درآمد دولت افزایش یابد. هنگامی که دولت یا مجلس منابع درآمدی را پیش‌بینی می‌کنند، هیچ‌گاه روی جریمه حساب باز نمی‌کنند.
جریمه‌ها؛ وسیله‌ای برای تفکیک مودی خوش‌حساب از بدحساب
وی با تاکید بر اینکه در حال حاضر سقف اختیارات سازمان امور مالیاتی در زمینه بخشودگی جرایم در حال بازنگری و کاهش است، افزود: در برخی موارد مانند جریمه‌های عدم صدور صورت‌حساب، سازمان امکان بخشودگی تا 100 درصد را دارد، اما این به معنی نگاه درآمدی نیست. جریمه‌ها وسیله‌ای هستند برای تفکیک مودی خوش‌حساب از مودی بدحساب. اگر مودی در موعد مقرر مالیات خود را پرداخت کند، مشمول هیچ جریمه‌ای نمی‌شود، و تنها مودیانی که از انجام تکالیف قانونی خودداری کرده‌اند مشمول جریمه خواهند شد.
تحقق عدالت مالیاتی با تمایز بین مودیان
سبحانیان خاطرنشان کرد: عدالت مالیاتی زمانی محقق می‌شود که میان مودیان خوش‌حساب و کسانی که تاخیر یا تخلف دارند تفاوت قایل شویم. اگر مودی وظیفه‌اش را انجام دهد و من همچنان از او جریمه بگیرم، این بی‌عدالتی است. اما اگر مودی تکالیف خود را انجام ندهد و من هیچ واکنشی نشان ندهم، آن هم بی‌عدالتی است.
جریمه‌ها به عنوان ابزار اصلاح رفتار مالیاتی
رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی با توضیح اینکه جریمه‌ها ابزار اصلاح رفتار مالیاتی هستند، گفت: در مواردی که مودیان تازه با تکالیف قانونی جدید مواجه می‌شوند، تلاش کرده‌ایم با رویکرد فرهنگی و اقناعی پیش برویم تا مودیان فرصت یادگیری پیدا کنند و از جریمه صرفا برای تمکین استفاده شود، نه فشار.
درخواست از اصناف برای انتقال نقطه‌نظرات و پیگیری مسیر قانونی
وی ضمن درخواست از اصناف و تشکل‌های اقتصادی جهت انتقال نقطه‌نظرات خود درباره قوانین و تکالیف اجرایی، افزود: ما مجری قانون هستیم و بارها اعلام کرده‌ایم اگر فعالان اقتصادی درباره برخی تکالیف ابهام یا انتقادی دارند، باید از طریق مسیرهای قانونی آن را پیگیری کنند تا به موقع در فرآیند تصمیم‌سازی مورد بررسی قرار گیرد. بعد از تصویب یا اجرا نمی‌شود اعتراض کرد. ما نهایت تلاش خود را برای تسهیل اجرا و ساده‌سازی تکالیف مودیان انجام خواهیم داد.
رویکرد گفت‌وگو، همراهی و ساده‌سازی اجرای قانون
سبحانیان در پایان تاکید کرد: رویکرد سازمان امور مالیاتی گفت‌وگو، همراهی و طراحی سازوکارهای ساده برای اجرای قانون است. هدف ما فشار نیست، بلکه تحقق عدالت، تمکین داوطلبانه و کاهش اصطکاک بین مودی و نظام مالیاتی است.
