کشف راه نجات صنایع از زمستان سیاه: معجزه بخاری‌های کم‌مصرف!
ناترازی گاز، بخاری فرسوده و هدررفت انرژی نیازمند مدیریت تقاضا، سرمایه‌گذاری و توجه به ایمنی صنایع و اقتصاد کلان است.
کارشناس انرژی: نوسازی ۲۰ میلیون بخاری فرسوده؛ راهکار ریشه‌ای ناترازی گاز
چالش سالانه ناترازی گاز در فصل سرما
نوید هدایتی‌فر، کارشناس انرژی، با اشاره به چالش ناترازی گاز در زمستان پیش‌رو، گفت: مسئله ناترازی انرژی، به‌ویژه در بخش گاز طبیعی، هر زمستان اقتصاد و صنعت ایران را تحت فشار قرار می‌دهد. با شروع فصل سرما، بخش خانگی با جهشی ناگهانی در مصرف گاز، بخش قابل‌توجهی از ظرفیت شبکه را در اختیار می‌گیرد و همین امر موجب محدودیت شدید گاز صنایع بزرگ و نیروگاه‌ها می‌شود. این وضعیت سال‌هاست که تکرار شده و نشان می‌دهد که بدون کاهش مصرف بخش خانگی، هیچ راهکار دیگری امکان حل ریشه‌ای ناترازی را نخواهد داشت. بنابراین، سیاست‌گذاری انرژی باید از سمت تولیدمحور به سمت مدیریت تقاضا تغییر مسیر دهد.
هدررفت انرژی؛ پیامد استفاده از بخاری‌های فرسوده
هدایتی‌فر در ادامه افزود: در میان تمامی روش‌های موجود برای بهینه‌سازی مصرف خانگی، یکی از اثربخش‌ترین و کم‌هزینه‌ترین اقدامات، نوسازی تجهیزات گرمایشی منازل است. هم‌اکنون حدود ۲۰ میلیون بخاری فرسوده در کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد که به دلیل افت راندمان و مصرف بسیار بالا، هدررفت بزرگ انرژی را در پی دارد. این بخاری‌ها در بهترین حالت تنها ۴۰ درصد انرژی را به گرمایش تبدیل می‌کنند و مابقی از طریق دودکش مستقیماً به محیط بیرون منتقل می‌شود. این بدان معناست که میلیون‌ها متر مکعب گاز هر روز در آسمان کشور دود می‌شود.
نقش راهبردی تعویض بخاری‌ها در کاهش ناترازی و افزایش ایمنی
این کارشناس انرژی با اشاره به طرح تعویض بخاری‌های فرسوده با بخاری‌های پربازده و اثر آن در کاهش ناترازی گاز زمستانی، تصریح کرد: تعویض بخاری‌های فرسوده با بخاری‌های هرمتیک جایگاهی کاملاً راهبردی در زمینه کاهش مصرف گاز و کمک به حل ناترازی گاز دارد. حدود ۲۰ میلیون بخاری فرسوده در بخش خانگی استفاده می‌شود که با راندمان زیر ۴۰ درصد، عملاً بخش بزرگی از انرژی را از دودکش بیرون می‌فرستند. از سوی دیگر، بخاری‌های قدیمی عامل اصلی مسمومیت‌های ناشی از مونوکسیدکربن هستند و سالانه جان صدها نفر را می‌گیرند. در مقابل، بخاری‌های هرمتیک با محفظه احتراق بسته و راندمان بالا، علاوه بر کاهش چشمگیر مصرف، ایمنی مصرف‌کنندگان را نیز تضمین می‌کنند.
تأثیر مثبت بر صنایع و اقتصاد کلان
وی تأکید کرد: شاید مهم‌ترین بُعد این طرح، تأثیر آن بر صنایع و اقتصاد کلان باشد. با آزادسازی گاز ناشی از کاهش مصرف خانگی، صنایع انرژی‌بر دیگر مجبور نخواهند بود تولید را متوقف کنند یا به استفاده از سوخت‌های آلاینده روی آورند. با اجرای فاز اول طرح و تعویض ۵ میلیون بخاری، روزانه ۲۵ میلیون متر مکعب گاز می‌تواند به صنایع اختصاص یابد؛ یعنی حفظ تولید و صادرات در ماه‌های حساس زمستان و جلوگیری از زیان‌های چند میلیارد دلاری. این یعنی سرمایه‌گذاری در نوسازی مصرف، تضمین پایداری تولید است.
سرمایه‌گذاری ۷ میلیارد دلاری برای تأمین پایدار گاز صنایع
هدایتی‌فر در پایان خاطرنشان کرد: بنابراین، تعویض بخاری‌های فرسوده با بخاری‌های پربازده، با سرمایه‌گذاری حدود ۷ میلیارد دلاری و کاهش مصرف گاز به میزان ۱۰۰ میلیون متر مکعب در روز، یکی از بهترین راهکارها برای تأمین پایدار گاز صنایع صادرات‌محور و با ارزش افزوده بالا است که می‌توانند خود صنایع پیش‌قدم شوند و به این ترتیب زمینه‌ساز حل مشکل قطعی خود شوند.
