فاجعه صنعتی: ۴۳ درصد کارگران غیرماهر، کشور در آستانه بحران نیروی متخصص
توسعه صنعتی نیازمند سرمایه‌گذاری در نوسازی صنایع و رفع شکاف مهارتی از طریق آموزش نیروی انسانی برای افزایش رقابت‌پذیری است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که کمبود نیروی انسانی متخصص و ماهر به یکی از موانع اصلی در مسیر نوسازی و بازسازی صنایع کشور تبدیل شده است. کارشناسان معتقدند که صرف دسترسی به منابع مالی، تضمین‌کننده موفقیت در پروژه‌های نوسازی نیست و فقدان دانش و مهارت کافی در نیروی کار، می‌تواند روند توسعه صنعتی را با تأخیر یا حتی شکست مواجه کند.
سطح تحصیلات پایین؛ مانعی برای نوسازی صنایع
تحلیل‌ها حاکی از آن است که در سال ۱۳۹۹، حدود ۶۷ درصد از نیروی کار فعال در بخش صنعت، دارای مدرک دیپلم یا پایین‌تر بوده‌اند. این آمار، نمایانگر سهم محدود نیروی انسانی با تحصیلات عالی در صنایع کشور است که به طور قابل توجهی، ظرفیت نوسازی، بهره‌وری و اجرای پروژه‌های توسعه صنعتی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
شکاف مهارتی؛ تهدیدی برای رقابت‌پذیری
وضعیت ترکیب نیروی کار از نظر مهارت نیز نگران‌کننده است؛ به طوری که نزدیک به ۴۳ درصد از کارکنان صنعتی غیر ماهر محسوب می‌شوند. این شکاف مهارتی، توانایی صنایع را در به‌کارگیری فناوری‌های نوین، بهبود فرآیندهای تولید و افزایش کیفیت محصولات محدود کرده و پروژه‌های پیچیده تولید و نوسازی را با چالش جدی روبه‌رو می‌سازد. کارشناسان بر این باورند که بدون ارتقای مهارت‌ها و جذب نیروی انسانی متخصص، سرعت و کیفیت نوسازی بنگاه‌ها کاهش یافته و رقابت‌پذیری صنایع کشور در بازارهای داخلی و بین‌المللی تضعیف خواهد شد.
سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی؛ کلید توسعه پایدار
محمدرضا نجفی منش، عضو اتاق بازرگانی ایران، با اشاره به اهمیت سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی ماهر، بیان می‌کند: «سرمایه‌گذاری در نیروی انسانی ماهر، نه تنها به نوسازی صنایع کمک می‌کند، بلکه به افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌های تولید و ارتقای کیفیت محصولات نیز منجر خواهد شد. بدون وجود نیروی انسانی متخصص، بسیاری از طرح‌های توسعه صنعتی نمی‌توانند به اهداف مورد انتظار برسند.»
فعالان صنعتی تأکید دارند که ایجاد فرصت‌های آموزشی و تربیت نیروی انسانی ماهر، یکی از الزامات کلیدی برای تحقق اهداف نوسازی و توسعه پایدار بخش صنعت است. سرمایه‌گذاری در آموزش و ارتقای مهارت کارکنان، علاوه بر افزایش بهره‌وری در کوتاه‌مدت، توان رقابت صنایع را در بلندمدت افزایش داده و امکان استفاده از فناوری‌های نوین و سیستم‌های پیشرفته تولید را فراهم می‌آورد.
همسوسازی آموزش با نیازهای واقعی صنعت
کارشناسان صنعتی معتقدند که برنامه‌های آموزشی و مهارتی باید کاملاً با نیاز واقعی صنایع همسو باشد و بر مهارت‌های فنی، مدیریت تولید و فناوری‌های نوین صنعتی تمرکز کند. این برنامه‌ها باید به عنوان یک سرمایه‌گذاری استراتژیک نگریسته شوند که می‌تواند مسیر توسعه صنعتی کشور را هموارتر کرده و ظرفیت رقابت صنایع را در بازارهای بین‌المللی بهبود بخشد.
پیامدهای نادیده گرفتن آموزش نیروی کار
تحلیلگران هشدار می‌دهند که نادیده گرفتن اهمیت آموزش و ارتقای مهارت نیروی کار، پیامدهای گسترده‌ای برای صنایع کشور به همراه خواهد داشت؛ از جمله کاهش سرعت نوسازی، افت کیفیت محصولات و از دست دادن توان رقابت در برابر تحولات فناوری و نیازهای بازارهای جهانی.
با توجه به داده‌های موجود، آینده نوسازی و توسعه صنعتی کشور بیش از هر چیز به سرمایه‌گذاری در آموزش و مهارت نیروی کار وابسته است. بی‌توجهی به این مسأله می‌تواند منجر به عقب‌ماندگی صنایع، کاهش فرصت‌های اشتغال پایدار و از دست رفتن بازارهای داخلی و خارجی شود. از این رو، پیشنهاد می‌شود دولت و بخش خصوصی، برنامه‌های بلندمدت و هدفمند آموزشی را در دستور کار قرار داده و با ایجاد زیرساخت‌های مناسب، تربیت نیروی انسانی متخصص را به عنوان ستون اصلی توسعه صنعتی کشور تقویت کنند.
