ریال-یوان؛ گامی جسورانه در دور زدن تحریم‌ها یا طوفانی در راه؟
ایران و چین با تاکید بر نظام پولی دوجانبه ریال و یوان، فرصت‌های سرمایه‌گذاری و همکاری اقتصادی را با وجود تحریم بانکی بررسی کردند.
محسن کریمی، معاون سابق امور بین‌الملل بانک مرکزی، در نشست تخصصی «فرصت‌های همکاری اقتصادی ایران و چین» اظهار داشت که ذهنیت منفی گذشته نسبت به کالاهای چینی در حال تغییر است و واقعیت اقتصادی امروز جهان، جایگاه ویژه‌ای را برای این کشور رقم زده است.
تغییر نگاه به محصولات چینی
کریمی با اشاره به خاطره‌ای از دوران گذشته که کالاهای بی‌کیفیت را «جنس بنجل ژاپنی» می‌نامیدند، گفت: «اکنون نیز بسیاری از مردم، کالاهای چینی را با همان ذهنیت گذشته می‌بینند، در حالی‌که واقعیت جهانی تغییر کرده است.» او افزود که حدود ده سال پیش، یکی از اساتید مشهور اقتصاد، چین را «کارگاه جهان» نامیده بود و بسیاری از برندهای معروف غربی در چین تولید می‌شوند.
مکمل بودن اقتصاد ایران و چین
معاون سابق امور بین‌الملل بانک مرکزی، ظرفیت‌های قابل‌توجهی را در روابط اقتصادی ایران و چین برشمرد و تاکید کرد: «ما در تعامل با بسیاری از کشورها با مشکل «عدم مکمل بودن اقتصادها» روبه‌رو هستیم، اما اقتصاد ایران و چین در سطوح مختلف، از جمله در بخش انرژی، تولید، و تجارت، کاملاً مکمل یکدیگرند.» وی حجم بالقوه تجارت میان دو کشور را چند ده میلیارد دلار ارزیابی کرد.
فرصت‌های سرمایه‌گذاری
کریمی تصریح کرد که چین با مازاد سرمایه و منابع ارزی فراوان، به دنبال فرصت‌های سرمایه‌گذاری است، در حالی که ایران به سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، تولید و فناوری نیاز دارد. این شرایط، دو اقتصاد را به‌صورت طبیعی در موقعیت مکمل قرار می‌دهد.
همسویی سیاسی و بین‌المللی
وی با اشاره به همسویی ایران و چین در عرصه سیاسی و بین‌المللی، بیان داشت: «در حالی که ایران درگیر تحریم‌های گسترده بانکی و مالی است، چین در سال‌های اخیر با اتخاذ سیاست‌های محافظه‌کارانه کوشیده تعادل روابط خود را با آمریکا و غرب حفظ کند، اما روند تحولات جهانی باعث شده این کشور به تدریج نقش مستقل‌تری ایفا کند.»
ضرورت نظام‌های مالی مستقل
کریمی بر ضرورت بازنگری در مناسبات پولی جهانی تاکید کرد و گفت: «سوءاستفاده بیش از اندازه کشورهای تحریم‌گر از ابزارهای مالی و بانکی، سبب شده بسیاری از کشورها به فکر بازنگری در مناسبات پولی جهانی بیفتند.» او از حرکت چین به سمت کاهش وابستگی به دلار از طریق پیمان‌های پولی دوجانبه و استفاده از یوان در مبادلات خارجی خبر داد.
ایجاد نظام پولی دوجانبه ریال و یوان
وی همکاری در این حوزه را برای تسهیل مبادلات تجاری و کاهش وابستگی به واسطه‌هایی مانند امارات و درهم، بسیار مهم دانست. کریمی ایجاد سازوکار پولی مستقیم بین ایران و چین را راهکاری برای حذف هزینه‌ها و محدودیت‌های فعلی دانست.
نقش محوری بانک‌های مرکزی
معاون سابق امور بین‌الملل بانک مرکزی، نقش محوری بانک‌های مرکزی دو کشور را در طراحی نظام مالی دوجانبه ضروری خواند و تاکید کرد که برقراری توازن تجاری و پولی می‌تواند انتقال وجوه را بدون نیاز به جابجایی فیزیکی منابع ممکن سازد و اثر تحریم‌های بانکی را خنثی کند.
تعریف فرصت‌های سرمایه‌گذاری با در نظر گرفتن منافع راهبردی چین
کریمی در زمینه سرمایه‌گذاری، اولویت‌بخشی به پروژه‌هایی را که با اهداف بلندمدت اقتصادی و ژئوپلیتیکی چین همسو هستند، برای جذب سرمایه این کشور ضروری دانست. او تاکید کرد که تلاش برای جذب سرمایه در حوزه‌هایی که برای چین جذابیتی ندارند، بی‌نتیجه خواهد بود.
برنامه‌ریزی جامع برای جذب سرمایه خارجی
وی، ایران را نیازمند برنامه‌ای هدفمند برای جذب سرمایه خارجی دانست که همزمان سه محور توازن تجاری، همکاری سرمایه‌گذاری و هماهنگی سیاسی را پوشش دهد و در تمام این محورها، چین را شریک راهبردی ایران خواند.
ایران، بازیگر کلیدی در تحولات اقتصادی و سیاسی
کریمی با اشاره به ورود جهان به دوره‌ای از تحولات بزرگ اقتصادی و سیاسی، چین را یکی از بازیگران اصلی این عرصه معرفی کرد و تاثیرگذاری سیاسی و ژئوپلیتیکی ایران را بیش از وزن اقتصادی آن دانست. او تاکید کرد که این ظرفیت باید در تعامل با چین به فعلیت برسد.
نیاز به «نقشه جامع همکاری با چین»
معاون سابق امور بین‌الملل بانک مرکزی، ایران را نیازمند یک «نقشه جامع همکاری با چین» دانست؛ طرحی منسجم و یکپارچه که فراتر از دولت‌ها باشد و با تغییر دولت‌ها دچار گسست نشود. او ادامه داد که اداره امور جاری کشور نباید مانع طراحی‌های کلان شود.
وظیفه اندیشکده‌ها در تدوین راهبردها
کریمی تدوین چنین طرحی را وظیفه اندیشکده‌ها و نهادهای پژوهشی دانست و نه دستگاه‌های اجرایی، و تجربه کشورهای موفق را شاهدی بر این مدعا برشمرد.
تبدیل نشست‌های تخصصی به ارائه طرح‌های قابل اجرا
وی در پایان خاطرنشان کرد که نشست‌های تخصصی نباید صرفاً به گفت‌وگو محدود شود، بلکه باید به طراحی عملیاتی و ارائه طرح‌های قابل‌اجرا منجر گردد تا دولت‌مردان بتوانند با اتکا به آن‌ها، تصمیمات مؤثر و آینده‌نگر اتخاذ کنند.
