همه آنچه باید درباره کالابرگ بدانید
با آغاز مرحله جدید طرح کالابرگ الکترونیکی، دولت وعده داده است این سیاست بتواند فشار معیشتی خانوارهای دهک‌های پایین را کاهش دهد و قدرت خرید کالاهای اساسی را حفظ کند.
بر اساس اعلام وزارت رفاه، اعتبار این طرح برای دهک‌های ۱ تا ۳، مبلغ ۵۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های ۴ تا ۷، مبلغ ۳۵۰ هزار تومان درنظر گرفته شده است؛ اعتباری که پس از ثبت‌نام، به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود و از طریق کارت بانکی قابل استفاده است.
اما واقعیت میدانی طرح نسخه‌ای کم‌رمق‌تر از وعده‌هاست؛ اکنون تنها ۱۱ قلم کالای محدود در فهرست خرید مجاز وجود دارد و نظرسنجی‌های اخیر نشان می‌دهد بخش زیادی از دریافت‌کنندگان با کمبود کالا، صف‌های طولانی و ضعف فروشگاهی مواجه‌اند.
همه‌چیز در اپلیکیشن «شما»؛ اما نه برای همه
ثبت‌نام در طرح از دو مسیر انجام می‌شود؛ اپلیکیشن شبکه ملی اعتبار (شما) و کد دستوری #۲۸۷۸۸. این اپ تنها در گوشی‌های اندرویدی فعال است، تا کنون در چهار استان (هرمزگان، قزوین، گیلان، مرکزی) نسخه نخست خود را آزمایش کرده و حالا آماده اجرای سراسری است.
کاربران پس از ورود اطلاعات سرپرست خانوار می‌توانند اعتبار خود را مشاهده و در فروشگاه‌های مجاز خرید کنند. از مزایای برنامه، امکان مشاهده نقشه فروشگاه‌های طرف قرارداد و مانده اعتبار است، اما همچنان در بسیاری از مناطق فروشگاه‌ها فاقد اقلام کالابرگی کامل یا کارتخوان فعال هستند.
یارانه نقدی حذف نمی‌شود
بر اساس بند «ی» تبصره ۱۴ قانون بودجه، یارانه نقدی شهروندان با دریافت کالابرگ قطع نخواهد شد؛ کالابرگ مبلغی مازاد بر یارانه است. هر خانوار می‌تواند اعتبار را مصرف کند یا، درصورت عدم استفاده، یارانه نقدی را طبق روال قبل دریافت نماید.
با این حال، خرید از اقلام کالابرگی از یارانه ماه بعد کسر می‌شود – یعنی مصرف بیش از اعتبار تعیین‌شده، به کاهش پرداخت نقدی دوره بعد منجر خواهد شد.
اقلام مشمول طرح
فهرست کالابرگ شامل ۱۱ مورد از کالاهای اساسی خانوار است:
شیر کم‌چرب بطری، پنیر، گوشت مرغ، تخم‌مرغ، روغن مایع، ماکارونی، برنج ایرانی، لبنیات، قند و شکر، حبوبات و گوشت منجمد گوساله.
دولت وعده داده است قیمت‌گذاری این کالاها بر مبنای نرخ‌های شهریور ۱۴۰۰ باشد تا فشار تورمی جبران شود، اما گزارش‌های اخیر از تفاوت شدید قیمت‌ها میان فروشگاه‌ها خبر می‌دهد.
تناقض‌های طرح
هرچند کالابرگ با هدف شفاف‌سازی یارانه‌ها طراحی شده، اما نتایج نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد:
- ۵۳.۹٪ از مردم با کمبود اقلام مواجه‌اند،
- ۵۰.۸٪ محدودیت ۱۱ قلم را غیرکارآمد می‌دانند،
- ۳۴.۴٪ از ازدحام شدید فروشگاه‌ها گلایه کرده‌اند،
در مقابل تنها ۱۱.۵٪ اعلام کرده‌اند از طرح رضایت کامل دارند.
