آپارتمان متری ۲۰ میلیون در تهران؟ / مراقب «تله امتیاز» در منطقه ۲۲ باشید
در بازار آشفته مسکن تهران، جایی که دولت بیش از یک سال و نیم است چراغ آمار رسمی قیمت‌ها را خاموش کرده، سوداگران تله‌های جدیدی برای شکار رویای خانه‌دار شدن زوج‌های جوان پهن کرده‌اند.
آنها “امتیاز” برج‌هایی که شاید سال‌ها تا ساخته شدن فاصله دارند را با برچسب فریبنده “آپارتمان نوساز متری ۲۰ میلیون تومان” در منطقه ۲۲ آگهی می‌کنند؛ یک‌پنجم قیمت واقعی منطقه. این یک معامله نیست، یک سراب است که می‌تواند خریداران را برای سال‌ها در برزخ یک پروژه نامعلوم گرفتار کند.
در غیاب اطلاعات رسمی و شفاف از قیمت مسکن، بازار ملک در منطقه ۲۲ تهران به جولانگاه فرصت‌طلبانی تبدیل شده که با روشی پیچیده، خریداران ناآگاه را هدف قرار داده‌اند. این افراد با سوءاستفاده از خلاء اطلاعاتی، “امتیاز عضویت” در پروژه‌های ساختمانی نیمه‌کاره، در حال ساخت و یا حتی تعریف‌نشده را به عنوان “آپارتمان آماده” به فروش می‌رسانند.
مکانیسم فریب: چگونه امتیاز، آپارتمان می‌شود؟
روند این معاملات فریبنده به این صورت است که امتیاز اولیه یک عضو در یک تعاونی مسکن، که ممکن است ارزشی معادل ۶۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد تومان داشته باشد (صرفاً بر اساس سهم از زمین خام)، به صورت کاغذی به یک واحد با متراژ فرضی (مثلاً ۵۰ متر) تخصیص داده می‌شود. در یک محاسبه ساده و گمراه‌کننده، با تقسیم ارزش امتیاز (۱ میلیارد تومان) بر متراژ فرضی (۵۰ متر)، قیمت مترمربعی ۲۰ میلیون تومان به دست می‌آید.
این قیمت وسوسه‌انگیز سپس با عناوینی چون “فروش آپارتمان نوساز سال ساخت ۱۴۰۴” آگهی می‌شود. در حالی که متوسط قیمت آپارتمان واقعی و تکمیل‌شده در همان منطقه ۲۲، بیش از ۱۰۰ میلیون تومان به ازای هر متر مربع است. زوج‌های جوان و خریدارانی که از واقعیت قیمت‌ها بی‌خبرند، با دیدن قیمت‌های زیر ۵۰ میلیون تومان، به دام این معاملات پرریسک می‌افتند.
ریشه مشکل: خاموشی آماری دولت
کارشناسان بازار مسکن هشدار می‌دهند که ریشه اصلی این هرج‌ومرج، توقف انتشار “آمار رسمی معاملات مسکن تهران” توسط نهادهای دولتی از یک سال و نیم پیش است. این قطعی اطلاعاتی، قدرت تشخیص قیمت واقعی را از خریداران گرفته و فضا را برای مانور دلالان و قیمت‌سازی‌های دروغین باز کرده است. خریداران این امتیازها باید بدانند که ممکن است سال‌های طولانی طول بکشد تا پروژه به یک واحد مسکونی قابل سکونت و دارای سند رسمی تبدیل شود، و در این مسیر با ریسک‌هایی نظیر توقف پروژه به دلیل مشکلات مالی سازنده نیز مواجه هستند.
اهمیت خبر برای شما چیست؟
اهمیت این گزارش را می‌توان در سه سطح کلیدی تحلیل کرد:
-
۱. نمایش پیامدهای مستقیم سیاست‌گذاری غلط (یا عدم سیاست‌گذاری): این خبر به روشنی نشان می‌دهد که یک تصمیم به ظاهر اداری و بوروکراتیک (توقف انتشار آمار) چگونه می‌تواند در کف بازار، منجر به کلاهبرداری‌های میلیاردی و نابودی سرمایه شهروندان عادی شود. این یک مطالعه موردی قدرتمند از “اثر پروانه‌ای” در اقتصاد است. دولت با هدف کنترل انتظارات تورمی آمار را متوقف کرد، اما در عمل یک “عدم تقارن اطلاعاتی” مرگبار ایجاد کرد که در آن فروشنده (دلال) همه چیز را می‌داند و خریدار (زوج جوان) هیچ چیز نمی‌داند.
-
۲. افشای ماهیت اقتصاد غیررسمی و غیرشفاف: این پدیده، نمونه‌ای بارز از رشد یک بازار خاکستری و غیررسمی در کنار بازار رسمی است. “امتیاز” یک دارایی تعریف‌نشده، پرریسک و فاقد پشتوانه حقوقی محکم است. رونق گرفتن خرید و فروش چنین “شبه‌دارایی‌هایی” نشان می‌دهد که اقتصاد ایران تا چه حد به سمت معاملات غیرشفاف حرکت کرده است؛ جایی که قوانین و نظارت‌ها کارایی خود را از دست داده‌اند و ریسک همه معاملات بر دوش مصرف‌کننده نهایی است.
-
۳. اهمیت به عنوان یک هشدار اجتماعی: این گزارش یک زنگ خطر برای سیاست‌گذاران است. وقتی مسیرهای سالم و شفاف برای خانه‌دار شدن (مانند خرید از بازار رسمی با قیمت مشخص یا شرکت در پروژه‌های دولتی معتبر) مسدود یا بسیار دشوار می‌شود، مردم به ناچار به سمت مسیرهای پرخطر و پر از تله کشیده می‌شوند. این پدیده نه تنها به زیان‌های مالی منجر می‌شود، بلکه اعتماد عمومی به کل سیستم اقتصادی و نظارتی را از بین می‌برد و حس ناامنی و بی‌عدالتی را در جامعه تشدید می‌کند. این خبر نشان می‌دهد که نیاز به مسکن آنقدر حیاتی است که مردم حاضرند برای تحقق آن، بزرگترین ریسک‌ها را بپذیرند.
