ابزارهای قضاوت سلامت اقتصاد
وضعیت شاخص‌های اقتصادی بخشی از داده‌های اقتصادی هستند که در مقیاس اقتصاد کلان گزارش و توسط تحلیلگران برای اهداف مختلفی از جمله احتمالات سرمایه‌گذاری فعلی یا آتی استفاده می‌شوند. شاخص‌های اقتصادی همچنین به قضاوت درباره وضعیت سلامت کلی یک اقتصاد کمک می‌کنند. این شاخص‌ها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که قوت و ضعف در هر یک از آنها نمایانگر عملکرد بخشی از اقتصاد است.
ارقام وضعیت «شاخص‌های اقتصادی» (Economic Indicators) آمارهای کلیدی درباره بخش‌هایی خاص از اقتصاد هستند که می‌توانند به سرمایه‌گذاران، اقتصاددانان و تحلیلگران در تشخیص مسیر آینده اقتصاد کمک کنند. این اعداد سرنوشت‌ساز، دماسنج‌‌های شرایط روز اقتصاد هستند و می‌توان با تحلیل آنها پیش‌بینی‌هایی از آینده داشت.
شاخص تولید ناخالص داخلی
تولید ناخالص داخلی (GDP)، ارزش پولی یا بازاری کلیه کالاها و خدمات نهایی تولیدشده در داخل مرزهای جغرافیایی یک کشور را طی یک دوره زمانی مشخص نشان می‌دهد. شاخص GDP، معیاری از عملکرد اقتصاد کلان است که تاثیراتی گسترده بر تمامی متغیرهای کلان اقتصادی دارر؛ در حالی که فقط کالاها و خدمات نهایی را شامل می‌شود.
رشد اقتصادی را می‌توان به‌صورت اسمی یا واقعی اندازه‌گیری کرد. به‌طور سنتی، رشد اقتصادی حسب تولید ناخالص ملی (GNP) یا تولید ناخالص داخلی (GDP) اندازه‌گیری می‌شود؛ به‌عبارت ساده‌تر، رشد اقتصادی به افزایش تولید کل در یک اقتصاد اشاره دارد که تابعی از نیروی انسانی، ابزارهای تولید، رشد تکنولوژی، تامین مواد اولیه و بهبود محیط کسب‌وکار است.
شاخص نرخ تورم
نرخ تورم میزان تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها (CPI) از دوره‌ای به دوره دیگر (سال یا ماه) تعریف شده است. تورم منجر به کاهش قدرت خرید می‌شود و برای محاسبه آن از شاخص CPI بهره می‌برند.
شاخص نرخ مصرف‌کننده
شاخص نرخ مصرف‌کننده (Consumer Price Index | CPI) یکی از مهم‌ترین شاخص‌های قیمتی و نماگری برای سنجش نرخ تورم و قدرت خرید پول داخلی هر کشور است. از این شاخص برای طراحی برنامه‌های رفاهی و تامین اجتماعی، تعدیل مزد و حقوق و تنظیم قراردادهای دوجانبه استفاده می‌شود. شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی (CPI) معیار سنجش تغییرات نرخ کالاها و خدماتی است که توسط خانوارهای (شهری یا روستایی) به مصرف می‌رسد. این شاخص به‌عنوان ابزاری برای اندازه‌گیری سطح عمومی نرخ کالاها و خدمات موردمصرف خانوارها، یکی از بهترین معیارهای سنجش تغییر قدرت خرید پول داخل کشور، به‌شمار می‌رود.
شاخص آزادی اقتصادی
شاخص آزادی اقتصادی (Index of Economic Freedom)، حوزه‌های قضایی را در مقابل یکدیگر از نظر پارامترهایی مانند آزادی تجاری، بار مالیاتی، اثربخشی قضایی و موارد دیگر اندازه‌گیری می‌کند. موسسات بین‌المللی متعددی وضعیت کشورها را به‌لحاظ آزادی اقتصادی بررسی و گزارش آن را منتشر می‌کنند که بنیاد هریتیج و مؤسسه فریزر از مهم‌ترین این موسسات هستند.
شاخص نرخ بیکاری
نرخ بیکاری، شاخص مهمی است که برای سنجش میزان سلامت اقتصاد در زمان تنظیم سیاست‌های پولی استفاده می‌شود. نرخ بیکاری نشان‌دهنده میزان توانایی اقتصاد در اشتغالزایی برای افراد متقاضی کار در یک کشور است. عنوان بیکار در اقتصاد به فردی اطلاق می‌شود که در سن کار ( ۶۵-۱۵ ) و جویای آن باشد، اما شغل و منبع درآمدی پیدا نکند.
نرخ رشد نقدینگی
نقدینگی مجموع پول و شبه‌پولی است که در اقتصاد کشور جریان دارد و به ضریبی از پایه پولی که توسط بانک مرکزی خلق شده، اشاره دارد. طبق تعریف، پول شامل اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به‌علاوه سپرده‌های دیداری و شبه‌پول شامل سپرده‌های غیردیداری می‌شود.
«خالص دارایی‌های خارجی سیستم بانکی»، «خالص بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی» و «بدهی بخش غیردولتی به سیستم بانکی» از مهم‌ترین عوامل موثر بر حجم نقدینگی به‌شمار می‌روند. به‌صورت پول و شبه‌پول در اقتصاد به گردش درمی‌آید. تغییرات مقدار و ترکیب نقدینگی در اقتصاد بسیار اهمیت دارد. در هر اقتصادی، رشد بخش واقعی وابسته به رشد نقدینگی است و البته اگر رشد نقدینگی بیش از رشد تولید باشد، آثار آن به‌صورت رشد قیمت‌ها ظاهر می‌شود.
شاخص فلاکت
شاخص فلاکت (Misery index) در ابتدا توسط اقتصاددان مشهور امریکایی «آرتور اوکان» (Arthur Okun)، در دهه ۱۹۶۰ به‌عنوان شاخصی از کمبود رفاه اقتصادی تعریف شد. شاخص فلاکت به تشخیص وضعیت اقتصادی شهروندان متوسط کمک می‌کند و با افزودن نرخ تورم سالانه به نرخ بیکاری محاسبه می‌شود. با افزایش تورم، هزینه‌های زندگی افزایش می‌یابد و با افزایش بیکاری، افراد بیشتری زیر خط فقر قرار می‌گیرند. بنابراین، این شاخص یک معیار سریع برای سنجش وضعیت سلامت اقتصاد است، زیرا هم وضعیت بیکاری و هم وضعیت تورم از فاکتورهای اصلی نشان‌دهنده قدرت خرید حقیقی افراد در کشورهای مختلف هستند.